อาการข้อต่อยึดติด (joint stiffness) คือ ภาวะที่ข้อต่อในร่างกายไม่สามารถเคลื่อนไหวได้ หรือเคลื่อนไหวได้อย่างยากลำบาก เกิดขึ้นได้ในข้อต่อที่ขาดการเคลื่อนไหวนานเกิน 1 สัปดาห์ ซึ่งอาการข้อต่อยึดติดสามารถเกิดได้กับผุ้ป่วยทุกเพศทุกวัย
ข้อต่อยึดติดสามารถเกิดได้จากหลายสาเหตุ เช่น
- โรคข้อเสื่อม (Osteoarthritis) มักพบในผู้ป่วยที่อายุมากว่า 55 ปีขึ้นไป เป็นภาวะที่มีการสึกหรอและเสื่อมอย่างช้าๆของข้อต่อ ทำให้มีเสียงดังในข้อ ข้อต่อผิดรูปไม่สามารถประกอบกิจวัตรประจำวันได้ตามปกติจนทำให้มีการยึดติดของข้อตามมา
- โรคข้ออักเสบ เช่น รูมาตอยด์ (Rheumatoid arthritis) ,โรคเกาต์(Gout) ซึ่งผู้ป่วยมักจะมีอาการข้ออักเสบพร้อมกันหลายข้อหรือข้อเดียว หากมีการอักเสบมาเป็นระยะเวลานานจะทำให้ข้อต่อบริเวณที่อักเสบผิดรูปได้ ซึ่งเป็นสาเหตุให้มีการจำกัดการเคลื่อนไหวของข้อต่อนั้นๆ
- ข้อต่อยึดติดหลังการผ่าตัด เมื่อหลังผ่าตัดไม่ได้มีการเคลื่อนไหวหรือทำกายภาพเป็นระยะเวลานาน
- ข้อต่อยึดติดในผู้ป่วยหลอดเลือดสมอง(stroke) เป็นความผิดปกติของระบบประสาทสั่งการที่พบได้ค่อนข้างบ่อย พบได้บ่อยที่แขนและมือโดยภาวะการหดเกร็งของกล้ามเนื้อทำให้เกิดอาการข้อยึดติดตามมา
- ข้อยึดติดในผู้ป่วยติดเตียง ที่ไม่สามารถเคลื่อนไหวร่างกายได้ด้วยตนเอง
การรักษาทางกายภาพบำบัดในผู้ป่วยข้อยึดติด
- Stretching exercise ขณะยืดกล้ามเนื้อและข้อต่อควรใช้แรงขนาดที่ทำให้เกิดอาการเจ็บตึงเพียงเล็กน้อย
- Mobilization การขยับข้อต่อเพื่อเพิ่มช่วงการเคลื่อนไหว เนื่องจาดการขยับจะทำให้กล้ามเนื้อรอบๆข้อต่อตึงน้อยลงและมีความยืดหยุ่นเพิ่มขึ้น
- Massage การนวดจะช่วยให้กล้ามเนื้อคลายตัว เพิ่มการไหลเวียนเลือด และช่วยลดอาการเจ็บปวดได้
- การรักษาด้วยความร้อน (thermal effect) โดยใช้เครื่องมือทางกายภาพบำบัด เช่น Hot pack , Ultrasound เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนของโลหิตและเพิ่มความยืดหยุ่นของกล้ามเนื้อ
การป้องการอาการข้อต่อยึดติด
- การขยับข้อต่อ โดยผู้ป่วยสามารถทำเอง หรือให้ผู้อื่นช่วยทำการเคลื่อนไหวก็ได้ ที่สำคัญควรบริหารเป็นประจำทุกวัน
- Passive stretching exercise นักกายภาพบำบัดจะเป็นคนช่วยเคลื่อนไหวเพื่อเพิ่มพิสัยการเคลื่อนไหวข้อต่อ ในกรณีที่มีข้อต่อยึดติดแต่ไม่สามารถเคลื่อนไหวด้วยตนเองได้
- Active-assistive exercise ให้ผู้ป่วยออกแรงเคลื่อนไหวให้เต็มที่ก่อน จึงใช้แรงจากภายนอกหรือแรงจากผู้อื่นช่วยขยับต่อจนสุดพิสัยการเคลื่อนไหวของข้อต่อ
พรีเมียร์ โอม เฮลท์ แคร์ (โดยแครือรพ.ธนบุรี) ให้บริการกายภาพบำบัดถึงบ้าน อาทิ กายภาพบำบัดผู้สูงอายุ ผู้ป่วยระบบประสาทและสมอง ผู้ป่วยระบบกระดูกและกล้ามเนื้อ เป็นต้น
โทร 02220 7999
Line ID: @PHHC